De kwaliteit van de grazige vegetaties van wegbermen neemt af. Dat blijkt vooral uit de toename van de bedekking van ruigtesoorten, zoals braam en grote brandnetel, en van bomen en struiken. Laagblijvende kruiden, zoals rode klaver, gaan daardoor achteruit. Dat staat te lezen in een recente update van het Compendium voor de Leefomgeving van de Rijksoverheid.
Het Compendium voor de Leefomgeving is een online overzicht van de kwaliteit van het milieu, de natuur en de ruimte in Nederland. De nieuwe informatie is gebaseerd op monitoring van de flora van wegbermen buiten de bebouwde kom in de periode 1999-2019. De gegevens zijn geanalyseerd door BTL-Advies (tegenwoordig idverde-Advies).
Hoewel de bedekking door bomen, struiken en ruigtekruiden flink toegenomen is, is de soortenrijkdom niet afgenomen. Volgens de onderzoekers lijkt het er echter op dat de het huidige bermbeheer tekortschiet om de toename van ruigtesoorten en bomen en struiken tegen te gaan. Ze bevelen daarom aan om rijkswegbermen vaker dan eens per jaar te gaan maaien en het materiaal daarbij goed af te voeren.
Niet laten dichtgroeien
Het beheer van wegbermen verschilt per beheerder, maar doorgaans is het de bedoeling om bermen niet te laten verruigen en te laten dichtgroeien met struiken en bomen. Voor de rijkswegen geldt dat er een landelijk uniform ecologisch beheer is dat is gericht op verschraling door maaien en afvoeren. De bedoeling daarvan is om bloemrijke bermen te verkrijgen en een vermindering van de voedselrijkdom van de bodem. Bijkomend voordeel is dat het onderhoud goedkoper is. Begin jaren zeventig is Rijkswaterstaat met dit verschralende beheer begonnen. Voor die tijd maaide men de bermen zes of zeven keer per jaar en bleef het maaisel liggen. Dat beheer leidde tot een soortenarme vegetatie.
Rond 2000 werden de bermen langs rijkswegen vaak twee keer per jaar gemaaid, maar inmiddels is dat nog maar eens per jaar. De uitvoering en het toezicht daarop zijn verschoven van Rijkswaterstaat naar externe aannemers.
2% van het landoppervlak
De totale lengte van alle rijkswegen, provinciale wegen en wegen van gemeenten en waterschappen bedroeg in 2020 ruim 141.000 km. Het grootste deel daarvan bevindt zich in de bebouwde kom. De bermen van al deze wegen beslaan gezamenlijk circa 2% van het landoppervlak in Nederland.
Klik hier om meer te lezen over bermbeheer op de website of ga naar Platform Groen.
