Gelijkspanning biedt nog steeds kansen voor de glastuinbouw, al zijn twee eerdere projecten in de sector niet geslaagd. Dat concludeert Berenschot in een onderzoek in opdracht TKI Urban Energy en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Het bureau heeft gekeken naar potentie van gelijkspanning voor vijf marktsegmenten, waaronder de glastuinbouw. In een eerder onderzoek had Berenschot de verwachting uitgesproken dat gelijkstroom in 2020 al marktklaar zou zijn, maar dat jaartal is nu bijgesteld naar 2025.
Al meer dan honderd jaar vormt wisselspanning (AC) de basis van elektriciteitsnetten. Gelijkspanning (DC) had aanvankelijk namelijk een grote beperking: hoogspanning en laagspanning konden niet in elkaar worden omgezet. Sinds de ontwikkeling van vermogenselektronica is die beperking verdwenen. Het gebruik van gelijkspanning heeft als voordeel dat de componenten langer meegaan en dat er minder materiaal nodig is, zoals AC/DC omvormers. Ook is er minder energieverlies door besparing in bekabeling en omvormers.
Twee mogelijkheden
De onderzoekers noemen twee potentiële concepten voor in de glastuinbouw. Eén mogelijkheid is om een gedeelte van een glastuinbouwbedrijf aan te sluiten op gelijkspanning, zoals het net voor de belichting. Vooral in combinatie met ledlampen levert dat extra energiebesparing op. Ook gaan de omvormers voor gelijkspanning langer mee dan voor wisselspanning.
Een andere optie is een infrastructuur voor gelijkspanning in een tuinbouwcluster. Dit is een lokaal netwerk dat niet alleen de lampen van stroom voorziet, maar waar ook andere toepassingen op kunnen worden aangesloten zoals zon-PV, batterijsystemen, verwarming en koeling. Zonnepanelen en batterijen functioneren namelijk met gelijkstroom en zijn goed in te passen in een dergelijk netwerk. Omdat alle toepassingen achter één grote omvormer staan bespaart dit bovendien energie. Er is ook minder materiaal nodig voor bekabeling.
Als knelpunten noemen de onderzoekers de hoge financiële risico’s, de trage overgang naar ledlicht, het ontbreken van een proof-of-concept, hoge investeringskosten en complexiteit van een lokaal net. Om praktijktoepassing dichterbij te krijgen adviseren de onderzoekers daarom een businesscasestudie per type teelt, een pilot met netbeheerders én voordelige financieringsconstructies.
