Kansen voor planten in de gevangenis

Planten kunnen gevoelens van veiligheid en de kwaliteit van de inrichting en het klimaat in een justitiële instelling verbeteren. Dit blijkt uit onderzoek van Fytagoras en Natuurvoormensen.

Het onderzoek laat twee kansen voor de toepassing van planten in justitiële inrichtingen zien. Een eerste kans ligt in het verbeteren van gevoelens van veiligheid. Op de afdelingen met planten was er een meetbare vermindering van gevoelens van onveiligheid door agressief gedrag van medebewoners.

Anders dan van te voren werd gedacht, vormden de planten (en plantenbakken) geen risico voor de veiligheid, er waren bijvoorbeeld geen incidenten waarbij de planten als wapen of verstopplaats voor verboden middelen werden gebruikt.

Een tweede kans ligt in het verbeteren van de kwaliteit van de inrichting en het klimaat. Door planten wordt het aantoonbaar gezelliger, huiselijker, mooier en prettiger in de TBS.

Deze effecten zijn maatschappelijk gezien niet onomstreden, mensen die vinden dat opsluiting vooral bedoeld is als vergelding zullen al snel oordelen dat het ‘net een hotel’ is.

Belemmeringen
Er zijn ook twee duidelijke belemmeringen uit het onderzoek naar voren gekomen.

Een eerste belemmering wordt gevormd door het gebrek aan daglichttoetreding, waardoor de planten onvoldoende groeimogelijkheden hebben. Deze belemmering geldt waarschijnlijk voor veel justitiële inrichtingen, waar de ramen vaak smal en klein zijn om ontsnappingsgevaar te beperken.

Een tweede belemmering ligt in de verzorging van de planten. Cliënten kunnen vanwege hun psychische kwetsbaarheid moeilijk verantwoordelijk worden gesteld voor de verzorging.

Het Productschap Tuinbouw verleende de onderzoeksopdracht en stelde €50.000,- ter beschikking. Als onderzoeklocatie is gekozen voor een forensisch-psychiatrische instelling, oftewel TBS kliniek.