Met ventilatoren kan een rozenteler het klimaat in zijn kas onvoldoende sturen. De luchtverplaatsing via de luchtramen en vaste schermkieren is veel groter en daarom bepalend voor de verdeling van vocht en warmte.
WUR Glastuinbouw concludeert dit nadat zij vanaf september 2013 bij rozenkwekerij Van den Berg Roses in Delfgauw met meetpalen, draadloze sensoren en rookproeven heeft gekeken naar luchtverplaatsing en temperatuurverdeling in de kas. In een afdeling van 3,6 ha zijn op 0,9 ha Vertifans opgehangen (1 per 272 m2). Vertifans blazen de lucht van boven in de kas via een plastic slurf tot onder het gewas. De luchtbeweging die daar gaat ontstaan moet zorgen voor kwaliteitsverbetering en energiebesparing.
De horizontale temperatuurverschillen bleken in alle afdelingen (met en zonder Vertifans) door windinvloeden gecombineerd met schermkieren tot wel 8°C op te lopen. De Vertifans maken de temperatuurverschillen niet kleiner omdat ze geen horizontale maar een verticale luchtstroom in beweging zetten. En hun capaciteit (zo’n 10 m3/m2.uur) is niet opgewassen tegen de hoeveelheid buitenlucht (zo’n 20 m3/m2.uur) die in een belichte rozenkas uitgewisseld moet worden om het verdampte vocht af te voeren. Het verdelen van de binnenwaaiende buitenlucht met grote horizontaal blazende ventilatoren gaf een 20% verbetering van de temperatuurverschillen.
Kieren
In feite zijn de vaste kieren in het scherm de veroorzakers van de horizontale temperatuurverschillen. Met extra schotten boven het scherm is nog geprobeerd om de koude luchtstroom boven het scherm te reduceren, maar omdat de koude lucht vanuit de ramen verticaal omlaag valt had dit weinig effect.
De beste optie is volgens Marcel Raaphorst van WUR Glastuinbouw om overtollige warmte en vocht niet via kieren, maar op een andere manier af te voeren. Een ideaalplaatje lijkt het inblazen van buitenlucht via vele plaatsen door een gesloten scherm, met een capaciteit van minimaal 20 m3/m2.uur. Een bijkomend voordeel is dat de lichtuitstoot tot een minimum kan worden beperkt. Deze oplossing vereist wel een behoorlijke investering.
Stoken
De verplaatsing van de warme lucht uit de omgeving van de lampen naar onderen, zou wellicht besparing op het stoken met pijpen mogelijk kunnen maken. De onderzoekers constateerden echter dat lucht vlak onder het scherm iets kouder is dan onder de teeltbedden. Dat komt omdat de warme lucht bij de lampen door de kieren in het scherm verdwijnt. Het gevolg was dat de Vertifans koudere in plaats van warmere lucht omlaag brachten. Bij Van den Berg Roses hebben de Vertifans daarom het energieverbruik, de temperatuurverdeling en de houdbaarheid van de rozen niet verbeterd.
