’Als je er nou eerst voor zorgt dat je je product verkocht hebt, en je gaat het dan daarna telen, dat is toch veel slimmer?
Nu zet je de kas vol terwijl je niet eens weet of het straks wat opbrengt. Dat moet je maar afwachten. Nee, vraaggericht produceren, dat heeft de toekomst.’
Ja, daar zit wat in natuurlijk. Ik voel me wat ongemakkelijk worden. Ik ben zo’n beetje de laatste die de veiling gaat verlaten als ooit de klokken worden stilgezet maar nu begint m’n eigen zoon erover dat het misschien wel anders moet. Noem je dit nu een generatiekloof?
Er zijn al genoeg bedrijven die op die manier werken natuurlijk. In de opkweek zeker. Er zullen niet veel groenteplantenkwekers zijn die tomaten en paprikaplanten zaaien zonder dat daar een opdracht voor ligt. Wat zeg ik? Niet alleen een opdracht maar ook een bankgarantie. Boter bij de vis. Ze gaan echt dat dure zaad niet verspillen als ze niet zeker weten dat het betaald wordt.
En wat denk je van de bouw? Ik ken ze niet hoor, loodsen vol met afgebouwde huizen die op een koper staan te wachten. Nee, hoogstens een wijk waar een aantal huizen leeg staat omdat de verkoop nog niet zo wil vlotten. Maar plannen voor een volgende wijk gaan dan echt in de ijskast. De baas z’n centen benne niet van blik.
’Maar ja’, sputter ik tegen, ’dan moet je wel wat kúnnen verkopen natuurlijk. Stel voor dat het helemaal op z’n gat ligt? Wat dan? Je kas maar leeg laten liggen?’ Want ja, ook bouwbedrijven gaan failliet. Als je pas gaat bouwen als er kopers zijn en die kopers zijn er niet dan valt er weinig te verdienen. En hoe minder hectares groente er komen, hoe lastiger de plantenkweker zijn kas vol zal kunnen plannen.
Nee, mij overtuig je niet zo snel. Want er komt nog iets bij. Ik moet denken aan een conference van Wim Sonneveld. Over de man die in de pauze kroketten verkocht. Soms wel 200. Behalve die keer dat een dokter een verhaal hield over allerlei enge ziektes. ’Ik dacht nog: Daar gáán me krokette!’ Geen mens had meer trek.
Dat bedoel ik. Het weer, een neerstortend vliegtuig, Poetin, een boycot. Wie bedenkt zoiets van tevoren? Vraaggericht produceren? Ik gebruik liever m’n gezond verstand. Op hoop van zegen.
