Vlinders maken veranderingen milieu zichtbaar

Veranderingen in de vlinderfauna blijken inzicht te geven in veranderingen in onze leefomgeving. Zo blijkt de hoeveelheid stikstof indirect van grote invloed op vlinders van Noordwest-Europa. Dat stelt de Wageningse entomoloog Michiel Wallis de Vries.

Veranderingen in landgebruik, klimaat en stikstofdepositie worden als de belangrijkste sturende factoren voor de kwaliteit van onze natuurlijke omgeving beschouwd. Uit zijn onderzoek naar de eigenschappen van Europese dagvlinders concludeert Wallis de Vries dat stikstof daarin een hoofdrol speelt.

Stikstof was vroeger schaars en de meeste vlindersoorten zijn daarom aangepast aan een weinig productieve omgeving die niet zo snel verandert. In een stabiele omgeving is de noodzaak om je goed te kunnen verspreiden niet zo groot.

Dat is nu allemaal aan het veranderen: door landbouw, verkeer en industrie is stikstof in steeds grotere delen van de wereld geen beperkende factor meer. Dat is terug te zien in de verandering van de vlinderfauna, zegt Wallis de Vries.

Leefgebied
De snel groeiende en mobiele soorten van een stikstofrijke omgeving nemen nu in aantal toe en verspreiden zich over een groter gebied. Anderzijds hebben de langzaam groeiende vlindersoorten, afkomstig van voedselarme milieus, het nu dubbel moeilijk. Niet alleen verdwijnt hun leefgebied, maar omdat ze minder mobiel zijn, hebben ze het ook nog extra moeilijk om uit te wijken naar geschikte plekken elders.

De inzichten uit zijn onderzoek kunnen goed worden gebruikt om indicatoren voor biodiversiteit beter te koppelen aan veranderingen in milieu en landschap, stelt Wallis de Vries.